رعایت بهداشت چشم ها با مراقبت از بهداشت دست و صورت، لنز و تغذیه

آیا اگر بخواهید علل اصلی بیماری های چشمی را نام ببرید نیاز به فکر کردن راجع به آن دارید؟ اگر اینطور است لطفا ابتدا دست‌ها را شسته و لنزهای تماسی را از چشم خود خارج کنید. سه میلیون فرد در سال به بیماری چشم صورتی یا ورم ملتحمه دچار می‌شوند و با این شیوع بالا،  بیشتر ما حتما حداقل یک بار به یکی از بیماری‌های چشمی قابل‌پیشگیری مانند عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی چشمی ناشی از میکروب‌های موجود در آب کثیف یا آلوده دچار شده‌ایم

راه‌های رعایت بهداشت چشم

شستن دست‌ها و سلامت بینایی

می‌توان از عفونت‌های رایج چشمی مانند ورم ماتحمه چشم ویروسی (چشم صورتی) با شستن درست دست‌ها پیشگیری کرد. حتی‌الامکان برای اجتناب از انتقال عفونت باکتریایی به سایر افراد از استفاده از حوله، قطره چشمی یا وسایل آرایشی مشترک خودداری کنید. رعایت بهداشت نیز برای کنترل بلفاریت (ورم پلک چشم که منجر ملتهب، قرمزشدن و ایجاد خارش در پلک چشم‌ها می‌شود). عفونت‌ها و سایر مشکلات چشمی نشانه این نیست که شما بهداشت فردی را رعایت نمی‌کنید بلکه نشاندهنده این است که به نوعی میکروب آلوده شده‌اید. میکروب‌ها موجودات کوچک و فرصت‌طلبی هستند. پس دستان خود را روزانه و به صورت مرتب بشویید. بسیاری از عفونت‌های چشمی مسری هستند و پس از تماس با یک شی و سپس مالیدن دست به چشم‌ها بروز می‌کنند.

در اینجا به مواقعی که باید برای شستشوی دست اقدام کرد اشاره می‌شود:

• قبل و بعد از آماده کردن غذا
• قبل و بعد از پانسمان زخم‌ها و مراقبت از فرد بیمار
• قبل و بعد از گذاشتن و برداشتن لنز تماسی
• پس از تماس فیزیکی با یک حیوان یا فضولات آن (شامل سطل‌های آشغال)
• پس از استفاده از دستشویی و تعویض پوشک
• پس از فین کردن، عطسه یا سرفه

در اینجا به چند نکته درباره چگونگی شستن دست‌ها اشاره می‌شود(نکته: تصور نکنید همه چیز را می‌دانید)

• دستان خود را با آب گرم یا سرد آب لوله‌کشی خیس کنید.
• از صابون و کف صابون استفاده کنید(نکته: صابون آنتی‌باکتریال دیگر در کشتن میکروب‌ها موثرتر از صابون معمولی عمل نمی‌کند و برخی باکتری‌ها ممکن است به آن مقاوم باشند).
• دو دست خود را به صورت کف دست با کف دست به مدت حداقل 20 ثانیه (یا دو ازبرخوانی الفبا) به هم بمالید. مچ‌ها، پشت دست‌ها، زیرناخن‌ها و بین انگشتان را فراموش نکنید.
• دستان خود را به خوبی با یک حوله تمیز خشک کنید. از یک دستمال کاغذی برای بستن شیرآب استفاده کنید.

بهداشت موقع خواب و سلامت چشم‌ها

دستان تمیز به خصوص موقع برداشتن لنزهای تماسی و آماده کردن چشم‌ها برای خواب اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. اما آیا شما می‌دانید مقدار خواب  و کیفیت آن نیز روی عملکرد چشم‌ها تاثیر دارد؟ برای مثال، اگر خواب کافی نداشته باشید ممکن است چشم‌ها اشک مورد نیاز برای تمیز کردن و مرطوب نگه‌داشتن خود را تولید نکنند که نتیجه آن خشکی چشم است. چشمان خواب‌آلود نیز ممکن است در معرض اسپاسم و پرش پلک قرار گیرند.

اگر شب نمی‌توانید راحت بخوابید مقدار کافئین مصرفی خود را کاهش داده و از نمایشگرهای دیجیتالی که نور آبی ساطع می‌کنند از 3-2 ساعت قبل از خواب اجتناب کنید. تنظیم دمای اتاق و افزایش فعالیت روزانه نیز ممکن است کمک‌کننده باشد.

اینکه چطور برای خواب آماده می‌شوید نیز به خواب خوب شبانه کمک می‌کند. این سه گام را به خاطر بسپارید:

1.دستان خود را بشویید.

2.در صورتیکه از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید آنها را بردارید. خوابیدن با لنزهای تماسی باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به قرنیه و افزایش احتمال رشد باکتری‌ها می‌شود. پس از برداشتن لنزهای تماسی آنها را در ظرف مخصوص تمیز که حاوی محلول تازه باشد قرار دهید.

3.صورت خود را شسته و آرایش آن را پاک کنید. آرایش می‌تواند باعث مسدودشدن غدد موجود در اطراف چشم‌ها شود.

این چند کار ممکن است تنها چند دقیقه زمان ببرد اما باعث کاهش قابل‌ملاحظه درد و ناراحتی در روز بعد می‌شود. چنانچه در چشم خود هر نوع ناراحتی احساس می‌کنید به دکتر مراجعه کنید. معطل نکنید رعایت بهداشت در خانه انجام می‌شود اما مراقبت را باید به افراد متخصص در این زمینه سپرد.

آرایش خود را پس از پایان روز پاک کنید

باقیمانده‌های مواد آرایشی می‌تواند باعث سوزش و قرمزی چشم شود. از کمپرس آب گرم استفاده کنید و  از مواد طبیعی مانند روغن نارگیل برای پاک کردن آرایش خود به خصوص پاک کردن ریمل‌های ضدآب استفاده کنید. برای کاهش پف صورت در آخر از کمپرس آب سرد استفاده کنید.

سیگار را ترک کنید

ما همگی می‌دانیم که کشیدن سیگار یکی از فاکتورهای خطری است که در بیماری‌های جدی و بیماری‌هایی که چشم را درگیر می‌کنند بیش از سایر عوامل خطر قابل تعدیل و اصلاح است. سیگار کشیدن در تحلیل ماکولا، التهاب عنبیه، آب مروارید و خشکی چشم (زمانی که اشک‌ها کیفیت کمی داشته باشند و باعث تاری دید یعنی چیزی شبیه شیشه گردوغبار گرفته شوند) نقش دارد. در حقیقت در مقایسه با غیرسیگاری‌ها، افراد سیگاری 4 برابر بیشتر احتمال دارد در سنین پیری نابینا شوند.

مدت زمان نگاه کردن به نمایشگرهای الکترونیک را محدود کنید

ما بیش از ده ساعت در روز را به تماشای نمایشگرهای تلفن‌های هوشمند، کامپیوترها و سایر دستگاه‌های الکترونیک اختصاص می‌دهیم. نگاه کردن طولانی‌مدت به نمایشگرها باعث سوزش، خشکی، خستگی تاری دید  می‌شود. برای شل کردن عضلات چشم، از قانون 20-20-20 پیروی کنید: به ازای هر 20 دقیقه که پشت کامپیوتر می‌نشینید یا به هر صفحه نمایشگری خیره می‌شوید به مدت 20 ثانیه یا بیشتر به یک شی که در فاصله تقریبا 6 متری شما قرار دارید خیره شوید. یک پیش‌زمینه سفید روشن در مقایسه با تون خاکستری سردتر بیشتر به چشم‌ها فشار می‌آورد. چنانچه نیاز است برای دیدن نمایشگر عینک بزنید از عینکی استفاده کنید که لنزهای آنتی‌رفلکتیو (ضدبازتاب) داشته باشد و بخشی از نور آبی صفحه نمایشگر را جذب کند.

هویج بخورید

اسفناج، کلم‌پیچ، زردآلو، سیب‌زمینی شیرین و ماهی حاوی مواد مغذی هستند که بینایی را بهبود می‌بخشند.  ویتامین C، کلسیم و روی نیز به تقویت بینایی کمک می‌کنند.

از لنزهای تماسی خود به خوبی مراقبت کنید

پیش از برداشتن لنزهای تماسی دستان خود را با آب و صابون بشویید. هر شب محلول قبلی را دور ریخته و لنزها را در محلول تازه قرار دهید. هر سه ماه یک بار ظرف مخصوص نگهداری لنز خود را تعویض کنید. از آب لوله‌کشی برای شستن لنزهای خود استفاده نکنید زیرا این آب استریل نیست و حاوی میکروب‌هایی است که ممکن است باعث بروز عفونت‌های جدی شوند. به‌علاوه، حتما قبل از خواب لنزهای تماسی را از چشم خود خارج کنید.

لنز را از مدت زمانی که چشم‌پزشک توصیه کرده بیشتر استفاده نکنید و دقیقا طبق دستور پزشک یا شرکت سازنده عمل کنید. درست است که لنزها ممکن است بدون هیچ مشکلی مورد استفاده قرار گیرند اما پروتئین و مخاط شروع به تجمع کردن روی لنزها می‌کنند که این احتمال بروز عفونت و آلودگی را افزایش می‌دهد. در موارد عفونت و التهاب قرنیه نباید به مدت چند روز یا حتی چند هفته از لنزهای تماسی استفاده کرد چرا که این کار خطر زخم شدن قرنیه و نابینایی را افزایش می‌دهد.

عینک آفتابی بزنید

عینک‌های آفتابی کاربردی بیش از  همراهی با مد واستایل به روز دارند. آنها از چشم‌ها در برابر اشعه فرابنفش خورشید (UV) محافظت می‌کنند. اشعه فرابنفش (UVB) در طولانی مدت می‌تواند باعث تحلیل ماکولا و آب مروارید شود. سرطان پوست نیز ممکن است درست در اطراف چشم‌ها ایجاد شود. به همین دلیل عینک آفتابی که استفاده می‌کنید باید محافظت 99 درصدی در برابر UVA و UVB داشته باشد. عینک‌های آفتابی از پوست نازک پلک چشم محافظت می‌کنند. معمولا برای جلوگیری از سوزش و ناراحتی چشم‌ها، روی پوست نازک پلک چشم کرم ضدآفتاب استعمال نمی‌شود و به همین دلیل استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از آن ضروری است.

مراقب قندخون خود باشید

رتینوپاتی دیابتی دلیل اصلی نابینایی و کوری قابل‌پیشگیری در میان 64-24  ساله‌هایی است که مبتلا به دیابت نوع یک و دو هستند. قندخون کنترل‌نشده یک عامل خطر است. اگر مبتلا به دیابت هستید به صورت سالانه حتما معاینه چشم گشادشده انجام دهید.

شما تنها یک جفت چشم دارید که این باعث می‌شود رعایت بهداشت آنها اهمیت زیادی پیدا کند. از بینایی خود مراقبت کرده و خطر بروز عفونت را تا حد امکان کاهش دهید.