مقاله ایی جامع درباره ناخن و سلامت ناخن

ناخنها هنگامیـکه در شرایط ایده آلی باشند بسیار جـذاب میباشند. همچنین ناخنها منعکس کننده عادت های خوب و بد فـرد هستند . جدا از جاذبه آرایشی، ناخن هـاوظایف دیگری نیز بعهده دارند از جمله کمک به بــلند کردن اجـسـام با ایجاد تکیه گاه برای بافت انگشتـان و یا دسـت کاری اجــسام و از هـمـه مــهمتر آن که ناخن هـا سلامت عمومی بدن را بازتاب می کنند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، نـاخن از پروتئینی بنام کراتین تشکیل یافته ،کراتین در مو و پوست نیز وجود دارد.در بسیاری موارد، بروز تغییر در شکل، رنگ، قوام و سایر خصوصیات ناخن می‌ تواند نشانه بروز یک بیماری‌ جدی در سایر ارگان‌ های حیاتی بدن باشد. البته این مساله کافی نیست و در بعضی موارد در اثر عوارضی که روی خود ناخن ایجاد می‌ شود، تغییراتی بروز می‌ کند.

ناخنهايي كه به راحتي ميشكنند و ترك ميخورند از مشكلات احتمالي تغذيهاي خبر ميدهند. كمبود ويتامين Aو كلسيم باعث خشكي و ورقه ورقه شدن پوست ميشود. كمبود پروتئين، فوليك اسيد، ويتامين B كه براي رشد سلولها و احياي سلولهاي مرده ضروري است و ويتامين C موجب افتادن ناخنها ميشود. كمبود پروتئين باعث ايجاد راه راههاي سفيد بر روي ناخنها ميشود. يك نوع كمبود اسيد هيدروليك ممكن است باعث ترك خوردن و دو نيم شدن ناخن ها شود.

بسياري از مردم ساليانه پول زيادي براي زيبا ساختن ناخن هاي خود هزينه مي كنند حال آن كه غافل هستند با اين كارها تنها بيماري هاي خود را پنهان مي كنند.

ناخن انسان به راحتي مي تواند نشان دهد آيا شخص مبتلا به بيماري پوستي يا در آستانه ابتلاء به اين بيماري است يا بيماري خوني دارد.

كارشناسان مي گويند اگر در ناخن هاي خود تغييراتي ديديد در سريع ترين وقت ممكن به پزشك مراجعه كنيد چرا كه ناخن ها آيينه تمام نماي اعضاي بدن هستند..

دريافت ناكافي ويتامين B21 مي تواند ايجاد خشكي، تيرهگي و گرد شدن در ناخن ها شود.

كمبود روي ميتواند باعث ايجاد لكههاي سفيد بر روي ناخنها شود. شكستگيها در ناخنها ممكن است نشانه اين باشد كه بدن شما به آب و مايعات بيشتري نياز دارد. وجود قرمزي در پوست اطراف ناخن و كوتيكول شما ميتواند به واسطه فقر يا ضعف متابوليسم اسيدهاي چرب در بدن شما باشد.بنابراين ناخن ها براي سالم بودن و ماندن، به مقدار زيادي كلسيم، منيزيم، پروتئين و سيليس و روي نياز دارند.

پس سعي كنيد از رژيم غذايي كه حاوي 05 درصد ميوه و سبزيجات تازه و داراي ويتامينهاي ضروري، مواد معدني و آنزيم هاست استفادهكنيد. از مواد غذايي كه سرشار از سولفور و سيليكن هستند مانند كلم بروكلي، ماهي و پياز وهمچنين از غذاهايي كه داراي ويتامين B هستند مانند سويا، ماءالشعير و از تمام انواع دانه ها و غلات ميتوانيد در اين راه بهره بگيريد. آب و مايعات زياد بنوشيدو روزانه از آب هويج تازه استفاده كنيد كه ميزان كلسيم و فسفر بالا دارد و در استحكام بخشيدن به ناخن ها فوق العاده عمل ميكند.

● فیزیولوژی رشد ناخن

بیشتر مطالعات در ناخن انگشتان دست انجام شده است. رشد آن بین ۹/۱ – ۴/۴ میلیمتر در ماه متغیراست . مقدار متوسط رشد نیز ۳ میلیمتر در ماه یا ۱/۰ میلیمتر در روز است .

ناخن های انگشتان پا در حدود ۱ میلیمتر در ماه رشد می كنند . مطالعات مختلف نشان داده است كه فصول مختلف و بیماریهای خفیف اثر ناچیزی در رشد ناخن دارند . قد یا وزن فرد روی رشد ناخن تأثیری ندارند. جنس، تأثیر اندكی بعد از بلوغ بر روی رشد ناخن دارد . مردان دارای رشد ناخنی بیشتری تا ۱۹ سالگی هستند .

این تفاوت ازاین سن كاهش یافته ولی تا ۶۹ سالگی رشد ناخن در مردان اندكی بیشتر است . ازاین سن به بعد ، رشد ناخن هر دو جنس یكسان می شود . حاملگی باعث افزایش سرعت رشد و سوء تغذیه باعث كاهش آن می شود . بعضی از بیماریهای شدید نیز باعث اختلال در رشد یا ایجاد ناخن می شوند .

اختلال رشد می تواند در بیماریهای شدید مثل” اوریون” و” تیفوید” دیده شود كه خودش را به صورت یك فرورفتگی یا برجستگی عرضی بر روی ناخن نشان می دهد .

● تركیب شیمیایی ناخن

پروتئین عمده ناخن، كراتین است . چربی عمده ناخن نیزكلسترول می باشد و حدود ۱/۰ تا ۱ درصد آن را تشكیل می دهد . مقدار آب آن كمتر از پوست بوده و حدود % ۱۲ – ۷ می باشد .

● محرك های شیمیایی ناخن

ناخنها در اثر غوطه وری طولانی درآب و یا مقادیر زیادی از قلیا یا مواد پاك كننده قوی ، دچار نرمی و تخریب تدریجی می شوند . حلال های آلی و روغن موتور نیز باعث نرم شدگی صفحه ناخن می شود .

روغن های معدنی باعث اونیكولیز ( جداشدن ناخن از بستر ) و ضخامت زیر ناخن می گردند.

● آناتومی ناخن

ناخن از بافت سخت و مرده ای به نام کراتین ساخته شده است و نوک حساس انگشتان را در برابر آسیب حفظ میکند. از جمله مشکلات شایع ناخن ، تغییر شکل آن و درد یا التهاب پوست اطرافش است. شایع ترین علت تغییر شکل ناخن ،آسیب و عفونت های قارچی هستند. با وجود این بیشتر بیماری های پوستی رایج و از جمله پسوریازس و اگزما هم می توانند بر رشد و ظاهر ناخن ها تاثیر بگذارند. حدود ۶ ماه تا یک سال هم طول می کشد که ناخن از دست رفته جایگزین شود.

بنابراین لازم است درمان مشکلات ناخن هم به همین مدت ادامه پیدا کند.

▪ بستر ناخن:

بستر ناخن قسمتی از بافت ناخن است که بافت عظیم و نازا نامیده می شود بخش بستر ناخن از لبه بافت زایا و جوانه زننده یا هلالی به هیپونی کیم hypony chium امتداد می یابد. بستر ناخن شامل رگ های خون، اعصاب و رنگدانه (سلولهای تولید کننده فلانین) می باشد. همانطور که ناخن از ریشه تولید می شود به سمت پایین بستر ناخن حرکت میکند که با افزودن مواد ناخن به ضخامت ناخن کمک می کند. سطح و صاف بودن بستر ناخن برای یک رشد طبیعی ناخن بسیار مهم می باشد.اگر اینطور نباشد ممکن است ناخن شکسته شود و یا شیارهایی برروی آن ایجاد شود که استفاده لوازم آرایشی بر روی ناخن را غیر ممکن می سازد.

▪ ورقه ناخن:

ورقه ناخن ، ناخن واقعی است که از کراتین سخت و نیمه شفاف ساخته شده است. ظاهر صورتی رنگ ناخن به خاطر رگهای خوین زیر ناخن می باشد. زیر سطح ناخن دارای شیارهایی است در امتداد طول ناخن که به چسبیدن ناخن به بسترش کمک می کند.

▪ کوتیكول:

بخش cuticle ناخن انگشت، chium epony نیز نامیده می شود که بین پوست انگشت و ورقه ناخن قرار گرفته و با ترکیب این ساختارها یک مانع و محافظ ضدآب روی ناخن ایجاد می کند.

▪ پریونیکیوم (Perionychium) :

پریونیکیوم پوستی است که روی ورقه ناخن قرار می گیرد. این قسمت لبه paronychicol نیز نامیده می شود. این بخش محل ایجاد ریشه ناخن، ناخن های رشد نکرده و عفونت پوست که paronychia نامیده می شود می باشد.

▪ Hyporychium :

محل بین ورقه ناخن و نوک ناخن می باشد. اینجا محل اتصال ناخن و پوست نوک انگشت است. همچنین جایی که یک مانع ضدآب برای ناخن تولید می شود.

رشد ناخن : ناخن ها در تمام مدت در حال رشد هستند اما میزان این رشد با سن و circulatjion آهسته می شود. ناخن های انگشتان دست سریعتر از ناخن های انگشتان پا با میزان ۳ میلی متر در هر ماه رشد می کنند. رشد ناخن از محل ریشه تا نوک آزاد ناخن (خارج شده) ۶ ماه طول می کشد. ناخن های شست پا هر ماه ۱ میلی متر رشد می کنند و بین ۱۲-۱۸ ماه طول می کشد تا کاملا یک ناخن جایگزین آن شود.

▪ ساختمان ناخن :

ساختمانی که ما از ناخن می شناسیم به ۶ بخش معین و ویژه تقسیم می شود:

ـ ریشه،

ـ بستر ناخن،

ـ ورقه ناخن،

ـ سطح بیرونی یا کوتیکل،

ـ eponychium

ـ perionychium.

هر یک از این بخشها وظیفه خاص و مشخصی دارند و اگر مشکلی در هر یک از این بخشها بوجود بیاید ظاهر ناخن بشکلی غیر طبیعی بروز خواهد کرد.

▪ ریشه ناخن:

ریشه ناخن انگشت بعنوان بافت زایا (جوانه زننده) نیز شناخته شده است . این بخش از ناخن در حقیقت در زیر پوست، پشت ناخن انگشت قرار دارد و به اندازه چند میلی متر به سمت داخل انگشت امتداد می یابد. ریشه ناخن انگشت بیشترین حد ناخن و بستر ناخن (nail bed) را تولید می کند. این بخش از ناخن هیچگونه ملانوسیتی ندارد(رنگدانه ندارند) لبه بافت زایا به رنگ سفید دیده می شود و ساختار هلالی شکل آن (lunula) هلال نامیده می شود.

● سرعت رشد ناخن

سرعت رشد ناخن بستگی به عوامل بسیاری ازجمله سن، تغذیه، بیماریها، هورمونها و فصول سال دارد توجه کنید:

– ناخن بطور طبیعی 0.1 میلی متر در روز و یا 3 میلی متر در ماه رشد میکند.

– سرعت رشد انگشتان دست از انگشتان پا بیشتر میباشد.2 تا 3 برابر.

– سرعت رشد ناخنها در تابستان بیشتر از زمستان میباشد.

– سرعت رشد ناخنها در افراد راست دست در دست راست و افراد چپ دست در دست چپشان بیشتر است.

– سرعت رشد ناخنهای مردان از زنان بیشتر است.(جز در زنان باردار و مسن)

– اگر ناخن به طـور کامل از جایش کنده شود برای ناخن های دست 3 الی 6 ماه طول می کشد تا مجددا ناخن بطور کامل رشد کند این زمان برای ناخنهای پا 12 الی 18 ماه میباشد.

● بیماریهای ناخن

رنگ سفید در ناخن ها می تواند نشان دهنده کم خونی باشد . موج دار بودن و ناهمواری سطح ناخن ممکن است نشان دهنده بیماری در بدن شما باشد .

به وسیله ناخن می توان به وجود احتمالی مشکلات در کبد ، ریه ها و قلب پی برد . پس بیشتر در مورد ناخن یاد بگیرید . زیرا میتواند مشکلات داخلی بدنتان را آشکار سازد .

ناخن سالمی که روی پوست سالم قرار داشته باشد، ته رنگی زیبا و صورتی دارد، ولی به وجود آمدن چند تورفتگی یا گودی کوچک روی سطح معمولاً صاف و صیقلی ناخن، می تواند به این معنا باشد که در زیر ناخن اتفاقاتی در جریان است.

ظاهر شدن نقاط و لکه های سفید روی ناخن، گاهی به علت کمبود کلسیم و گاهی بعلت کمبود روی می باشد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، ناخن زرد می تواند نشانه بیماری دیابت، عفونت های قارچی یا ناراحتی قلبی و ناخن سفید و قاشقی می تواند نشانه کم خونی باشد. همچنین یکی از علائم کمبود ویتامین A در بدن پوسته پوسته شدن، ترک خوردن و به وجود آمدن خطوط عرضی بر ناخن هاست و پیدایش رگه و خطوط سیاه روی ناخن، گاهی در اثر لخته شدن خون در این نواحی است که می تواند در اثر ضربه یا نوعی بیماری باشد.